Powrót
Więcej o historii
Kościół św. Jadwigi znajdujący się przy N Hoyne Avenue należy obecnie do parafii Błogosławionego Carla Acutisa.
Początki dawnej parafii św. Jadwigi sięgają 1885 r. kiedy to Zmartwychwstaniec, ks. Wincenty Barzyński założył Towarzystwo św. Jadwigi, które za swoje zadanie przyjęło zorganizowanie nowej wspólnoty. Pierwszy ceglany budynek wybudowany w 1888 r. łączył funkcje kościoła i szkoły. Od początku 1889 r. w szkole parafialnej nauczały Siostry Nazaretanki. W 1920 r. w stale rozbudowywanej i modernizowanej szkole było aż 2300 uczniów.
Budowę obecnej świątyni rozpoczęto w 1899 r. Jej poświęcenie miało miejsce w październiku 1901 r. Wieże ówczesnego kościoła nie posiadały jeszcze dzisiejszych zwieńczeń (te zostały ukończone w 1925 r.).
Więcej o kościele
Neobarokowa w stylu świątynia jest częścią zabudowań należących niegdyś do parafii, zajmujących w całości prostokątną działkę.
Kościół, bryła na planie prostokąta, zwrócony jest fasadą w kierunku południowym. Jego podpiwniczona bryła rozbita jest ryzalitami wież, płytkiego transeptu, pomieszczeń pomocniczych przy prezbiterium oraz absydy wycinkiem koła wychodzącej poza obrys budowli.
Trójosiowa, dwukondygnacyjna fasada flankowana jest wieżami wysuniętymi do przodu i na boki poza bryłę kościoła. Dolna kondygnacja poprzedzona jest portykiem kolumnowym opartym na czterech kolumnach wyniesionych ponad poziom gruntu na wysokość kilku stopni. Pseudotoskańskie podpory dźwigają belkowanie na którego architrawie znajduje się inskrypcja: D?O?M? SUB? INVOC? S? HEDWIGIS [DEO OPTIMO MAXIMO SUB INVOCATIONE SANCTAE HEDWIGIS tj. Bogu Najlepszemu Największemu przez wezwanie świętej Jadwigi]. Powyżej znajduje się balkon ogrodzony balustradą z tralkami. Powierzchnia ściany dolnej kondygnacji fasady podzielona została czterema lizenami analogicznie do kolumn dźwigających portyk. Sama ściana przepruta jest otworami rozłożonymi wyraźnie zgodnie z zasadą tzw serliany (otwór zwieńczony łukiem flankowany mniejszymi prostokątnymi). Nad wejściami bocznymi znajdują się kwadratowe świetliki. W wyższej kondygnacji zachowana jest trójosiowość z trzema oknami zwieńczonymi arkadami. Podziału ściany dopełniają tu cztery przyścienne kolumny kompozytowe dźwigające belkowanie z tryglifami w partii fryzu. Całość zwieńczona jest trójkątnym frontonem z silnie zaakcentowanymi mutułami oraz akroterionami u nasady. Na frontonie znajduje się krzyż.
Wieże w fasadzie są trzykondygnacyjne. Dolna partia to kamienny masyw rozszerzający się u dołu w kierunku od bryły budynku. Krawędzie ścian zaakcentowane są rustykalnym opracowaniem bloków kamienia. Pośrodku dwóch pełnych elewacji każdej z wież znajduje się okno w kształcie pionowo ustawionej elipsy, również w oprawie rustykalnej. Odpowiednio do tych otworów na wyższej kondygnacji znajdują się zamknięte arkadami okna flankowane kolumnami i zwieńczone frontonami osadzonymi na belkowaniu z tryglifami we fryzie. Konstrukcje te osadzono na konsolach i tralkach. Najwyższa, kondygnacja wież obejmuje ośmioboczne latarnie z korynckimi kolumnami na narożach. Pomiędzy kolumnami ściany przeprute są arkadowymi oknami. Obie wieże przykryte są wielobocznymi kopułami zwieńczonymi krzyżami. W południowo-wschodnim narożniku wieży prawej na wysokości ok. 1m powyżej powierzchni gruntu znajdują się tablice z inskrypcjami w języku łacińskim i polskim upamiętniające datę budowy kościoła i eksponujące herb Zgromadzenia Zmartwychwstańców oraz narzędzia Męki Pańskiej.
Boczne i tylna elewacje świątyni do transeptu są ceglane z elementami belkowania i bazami wykonanymi w białym kamieniu. Elewacje od wież do transeptu są czteroosiowe, podzielone lizenami, zwieńczone belkowaniem z tryglifami we fryzie.
Ściany transeptu podzielone są na dwie kondygnacje. Dolna zawiera wejścia do świątyni i małe absydy na osi łączące elementy neoromańskie i klasycystyczne. Górna, wyraźnie wyższa kondygnacja zawiera potrójne prostokątne okno rozczłonkowane kanelowanymi lizenami zwieńczone belkowaniem. Środkowy otwór okienny zwieńczony jest przeszkolną arkadą. Krawędzie elewacji na osi transeptu ujęte są zdwojonymi lizenami i zwieńczone frontonami z krzyżami u szczytów. W polach frontonów znajdują się okulusy ujęte kamienną oprawą. Przecięcie nawy i transeptu zaznaczone jest latarnią na sześciu kolumnach, przykrytą kopułą z krzyżem u szczytu.
Za transeptem ściany korpusu ciągną się jeszcze na półtorej przęsła. Korpus jest od północy zamknięty trzema półcylindrycznymi absydami ? środkową znacznie większą, przeprutą arkadowymi oknami oddzielonymi lizenami i zwieńczoną entablaturą, z krzyżem u szczytu, oraz znacznie mniejszymi na flankach, pozbawionymi otworów. W tej części świątyni znajdują się również pomieszczenia pomocnicze ze swoimi osobnymi wejściami, oświetlone arkadowymi oknami poprzedzielanymi pilastrami.
Przedsionek świątyni ma formę silnie wydłużonego prostokąta ustawionego prostopadle do osi budowli. Prowadzą z niego trzy wejścia do nawy i dwa boczne do dolnych kondygnacji wież. Odrzwia wejść zwieńczone są drewnianym belkowaniem o wydatnych gzymsach. Pomieszczenie jest przekryte sklepieniami krzyżowymi z podziałem na przęsła oddzielone gurtami opartymi na konsolach. W lunetach znajdują się wymalowane przedstawienia: św. Jana, św. Piotra, św. Jadwigi, św. Tomasza i jednego z Apostołów (św. Filip lub św. Jakub Młodszy). W przedsionku znajduje się gipsowa grupa rzeźbiarska św. Anna z małą Maryją, krucyfiks ? pamiątka misji św. z 1940 r., oraz tablica upamiętniająca darczyńców kościoła z 1999 r.
Dwukondygnacyjny chór muzyczny znajduje się od strony południowej świątyni. Organy piszczałkowe umieszczone są na wyższej kondygnacji.
W przestrzeni pod chórem muzycznym znajdują się: tablice upamiętniające darczyńców, tablica pamiątkowa ku czci parafian poległych w II wojnie światowej, figura Matki Boskiej Fatimskiej, figura św. Antoniego Padewskiego z małym Jezusem ofiarowującego chleb biedakowi, figura św Franciszka. Nad wejściami z przedsionka znajdują się herby: papieski (św. Jana Pawła II), Zgromadzenia Zmartwychwstańców i kardynalski (arcybiskupa Chicago Josepha Bernardina).
Wnętrze kościoła jest trójnawowe, rozdzielone granitowymi kolumnami korynckimi o gładkich trzonach dźwigającymi arkady przęseł międzynawowych. Nawa główna przekryta jest pseudosklepieniem żaglastym o przęsłach rozdzielonych gurtami. W lunetach, wśród dekoracji roślinnej, flankowane przez pary aniołów znajdują się umieszczone w owalach emblemy: tablice mojżeszowe i krzyż, herb Zgromadzenia Zmartwychwstańców, biały orzeł w koronie i w aureoli, księga i krzyż.
Powierzchnie pod arkadami lunet sklepienia obiegającymi świątynię zostały wypełnione rozbudowanymi scenami figuralnymi o następującej tematyce (poruszając się od lewej zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Sakrament Małżeństwa (nawa), Namaszczenie Chorych (nawa), Święta Rodzina wśród Sióstr Nazaretanek z dziećmi (transept), scena z papieżem i biskupami (transept), Sakrament Bierzmowania (nawa), Sakrament Chrztu Św. (nawa), scena ewangeliczna z Chrystusem, Jego Matką i Apostołami (transept), Chrystus Zmartwychwstały wśród księży Zmartwychwstańców (transept), Sakrament Pokuty (nawa), Sakrament Kapłaństwa (nawa).
Nawy boczne przekryte są pseudokopułami wymalowanymi dekoracją geometryczną z wpisanymi wzorami floralnymi i emblemami. Witraże w oknach naw bocznych przedstawiają w krajobrazie i w ramach architektonicznych sceny z postaciami świętych, w niektórych przypadkach wraz z informacjami o ich fundatorach w języku polskim. Są to po stronie zachodniej kościoła: św. Jan Kanty, św. Wincenty a Paulo, św. Stanisław Kostka, scena chrztu Litwy ze św. Jadwigą i Władysławem Jagiełłą, Zwiastowanie NMP. Po stronie wschodniej witraże przedstawiają: św. Dominika Guzmana, św. Jadwigę Śląską, św. Stanisława B. i M., św. Jacka Odrowąża, św. Kazimierza królewicza.
W przestrzeniach międzyokiennych naw bocznych umieszczono lizeny wymalowane dekoracją kandelabrową, podtrzymujące korynckie belkowanie. Na ścianach są tu zawieszone pojedyncze stacje Drogi Krzyżowej. Są to polichromowane reliefowe gipsowe sceny wpisane w zamknięte arkadą otwory z opisami stacji w języku polskim u dołu. Całość ujęta jest formą edikuli, tj. lizenami podtrzymującymi belkowanie zwieńczone frontonem zamkniętym płaskim łukiem. Pośrodku frontonów umieszczone zostały owalne tarcze herbowe z reliefowymi narzędziami Męki Pańskiej. Stacje w przestrzeni transeptu są zdwojone.
Pośrodku wschodniego i zachodniego skrzydła transeptu znajdują się kaplice umieszczone w małych absydach. W kaplicy zachodniej stoi figura św Jadwigi Śląskiej trzymającej model kościoła (tegoż). Na ścianie pod arkadą wprowadzającą do absydy znajduje się tablica upamiętniająca fundatorów statuy.
Zachodnie, trójdzielne okno transeptu zawiera scenę Wniebowzięcia NMP, a nad znajdującym się tu wejściem do kościoła jest witraż z popiersiem Jana Pawła II na tle Bazyliki Watykańskiej, zaś nad nim obraz przedstawiający św. Agnieszkę. Na przeciwległej ścianie znajduje się obraz z Chrystusem tronującym. Ponad belkowaniem nad obu obrazami wymalowano postaci anielskie w szatach kapłańskich.
Na skrzyżowaniu naw aniołowie podtrzymują koronę cierniową znajdują się w otoku ze słów: BŁOGOSŁAWIENI CZYSTEGO SERCA ALBOWIEM ONI BOGA OGLĄDAĆ BĘDĄ.
W przedłużeniu lewej nawy bocznej poza linię transeptu znajduje się absyda z podzielonym na trzy arkady niewielkim ołtarzem poświęconym Sercu Jezusowemu. Ołtarz ma barwy bieli i złota z elementami marmoryzowanymi (kolumny retabulum i mensy). Figura Chrystusa umieszczona została nad tabernakulum, w środkowej, większej arkadzie. Arkady boczne zwieńczone są odcinkami trójkątnego frontonu, środkowa zaś, frontonem z górującym nad całością krzyżem. Sklepienie absydy ponad ołtarzem zawiera wymalowaną półpostać anioła z kielichem i ornament geometryczno-floralny. Przed ołtarzem jest wolnostojąca chrzcielnica z białego marmuru. Przy ścianie, na konsoli umieszczono siedzącą postać Maryi ze śpiącym Dzieciątkiem leżącym na jej kolanach, a także obraz przedstawiający sługę Bożego Bogdana Jańskiego, założyciela Zgromadzenia Zmartwychwstańców. Na filarze na prawo od ołtarza wisi ikona Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Poniżej stoi przenośny ołtarzyk z tym samym wyobrażeniem.
W oknie wschodniego ramienia transeptu jest scena Zmartwychwstania. Nad wejściem do kościoła jest tu witraż z Matką Boską Częstochowską. Powyżej znajduje się obraz z apoteozą śś. Piotra i Pawła, a na ścianie przeciwległej Niepokalane Poczęcie. Analogicznie do lewego ramienia transeptu ponad belkowaniem nad obu obrazami wymalowano postaci anielskie w szatach kapłańskich. W absydzie znajduje się tu polichromowana gipsowa Pieta.
Podobnie do ołtarza na zakończeniu nawy zachodniej w zakończeniu nawy wschodniej znajduje się także i tu ołtarz o zbliżonej formie z figurą ukoronowanej Madonny z Dzieciątkiem ustawioną nad tabernakulum. W antepedium mensy znajduje się polichromowana reliefowa scena Zaśnięcia Maryi.
Obok ołtarza, na postumencie ustawiono figurę Praskiego Dzieciątka Jezus. Na ścianie na prawo od ołtarza zawieszone są obrazy: popiersie św. Jana Pawła II oraz św. Juan Diego poniżej. Nieco dalej od ołtarza, na konsoli stoi figura Matki Bożej z Manaoag. Na filarze na lewo od ołtarza wisi niewielki obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, zaś przy kolumnie rozdzielającej nawy znajduje się wysoki krzyż zwrócony ku centrum świątyni.
W ołtarzu głównym umieszczonym w absydzie prezbiterium dominują brąz i złoto. Oprawę stanowią zdwojone po obu stronach kolumny kompozytowe na postumentach. Dźwigają one belkowanie z trójkątnym frontonem zawierającym tondo z reliefowym herbem Zgromadzenia Zmartwychwstańców. Właściwa nastawa ołtarzowa zbudowana jest z trzech arkad z większą pośrodku. Boczne umieszczone są na postumencie i zawierają: z lewej strony figurę Maryi ukazującej swe serce, z prawej św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus. Arkada środkowa wypełniona jest trzykondygnacyjną strukturą architektoniczną. U samego jej dołu znajduje się tabernakulum. W ażurowej wyższej kondygnacji ze zdwojonymi kolumienkami w czterech narożach znajduje się krucyfiks. Najwyższa kondygnacja stanowi ośmioboczną latarnię konstrukcji przekrytą kopułą z krzyżem posadowioną na kolumnach. W jej przestrzeni znajduje się pełnoplastyczna srebrna gołębica symbolizująca Ducha Świętego.
Przedsoborowa mensa wyniesiona o trzy stopnie ponad poziom prezbiterium oparta jest na sześciu przysadzistych półkolumnach. Na antepedium znajduje się jednobarwna reliefowa scena Ostatniej Wieczerzy. Posoborowa mensa i pulpit do czytań, stylistycznie zbliżone, opierają się na korynckich kolumnach w narożnikach. Na froncie ołtarza znajduje się monogram IHS z krzyżem.
Witraże absydy w tylej części prezbiterium zawierają przedstawienia świętych, w tym: św. Tomasza z Akwinu, św. Hieronima, postać Chrystusa Zmartwychwstałego z krzyżem, św. Augustyna, św. Grzegorza Wielkiego, św. Bonawentury. Na ścianie na prawo od ołtarza znajduje się obraz Matki Bożej z Gwadelupe. Na lewo wisi obraz Bożego Miłosierdzia z inwokacją w polskiej wersji językowej.
Na sklepieniu absydy znajduje się przedstawienie malarskie obrazujące Trójcę Świętą w otoczeniu aniołów i świętych w górnym rejestrze, w dolnym zaś tłum dysputujących i adorujących Najświętszy Sakrament w monstrancji na ołtarzu.
Z prezbiterium dwa wejścia w oprawie z frontonem opartym na flankujących wejście lizenach prowadzą do pomieszczeń pomocniczych. Na lewo od prezbiterium znajduje się zakrystia. Na prawo, w pomieszczeniu przykrytym płaskim sufitem jest niewielka kaplica. W skład jej wyposażenia wchodzą m.in. wiszący krucyfiks, gipsowa figura Matki Boskiej, gipsowa figura św. Józefa, zdjęcie bł. Carla Acutis i relikwiarz z jego szczątkami. Ołtarz jest w stylistyce neogotyckiej z mensą przedsoborową na której antepedium umieszczono reliefową scenę Ostatniej Wieczerzy. W nastawie ołtarzowej znajduje się krucyfiks stojący na tabernakulum, flankowany przez dwie gipsowe figury aniołów trzymających elektryczne kandelabry.
Witraże w kaplicy przedstawiają: św. Teresę z Lisieux, św. Franciszka Ksawerego, św. Małgorzatę Marię Alacoque, Zmartwychwstanie oraz Świętą Rodzinę (obraz witrażowy w formie kolistej).
Poza kościołem na terenie ograniczonym ulicami N Hamilton Avenue, N Hoye Avenue, W Lyndale Street i W Webster Avenue znajdują się także plebania i dwa budynki szkolne (zachowały się na nich inskrypcje: SZKOŁA-ŚW.-JADWIGI oraz orzeł ? godło Polski i SZKOŁA ŚW. JADWIGI oraz dwie daty: 1888 i 1909). W północno-zachodnim narożu kościoła umieszczono figurę Jezusa błogosławiącego. Na północ od kościoła, pomiędzy plebanią, a jednym z budynków szkolnych znajduje się grota Matki Boskiej z Lourdes.
