Kościół św. Piotra i Pawła w Independence – opis

Powrót

Więcej o historii

Miejscowość Independence znajduje się w stanie Wisconsin, w hrabstwie Trempealeau. Pod koniec lat 50. XIX wieku dotarła tam grupa polskich imigrantów. Emigrowali z ojczyzny będącej pod zaborami. Szukając lepszego życia, uciekali przed przymusowym wcieleniem do armii państw zaborczych, przed biedą i religijnymi prześladowaniami. Z drugiej strony władze stanu Wisconsin były zainteresowane zaludnieniem swoich rozległych terenów uprawnych. Pierwsi osadnicy, którzy pojawili się w Independence pochodzili ze Śląska, z miejscowości Popielów. Choć obszar, z którego pochodzili wchodził w skład Niemiec, a jego mieszkańcy charakteryzowali się naleciałościami językowymi i zwyczajami niemieckimi to imigranci uważali się za Polaków. Istotną częścią ich tożsamości była przynależność do Kościoła Katolickiego.

Wśród polskich imigrantów znalazła się rodzina Alberta Bautcha, który dotarł do Kanady z żoną Josphine, synem Johnem, bratem Lawrencem i dwoma szwagrami: Peterem Surą i Leopoldem Kachelem. Z Kanady przybyli do Wisconsin, najpierw do Watertown, następnie przez 6 lat mieszkali w New Lisbon. W maju 1863 roku przenieśli się do North Creek niedaleko Arkadii. Około 1870 roku rodzina przeniosła się do Burnside. W 1876 roku z Burnside wydzielono miejscowość Independence.

Lawrence Bautch i Peter Sura nakłaniali swoich rodaków by również osiedlali się na tym obszarze. Wśród pierwszych osadników pochodzących z Popielowa znaleźli się Leopold Filla, Peter Filla, Robert Gamroth, Carl Halama, William Jonietz, Phillip Klimek, Mary Skroch Kulig, Albert Lisowski, Mike Lyga, Thomas Pampuch, Andrew Skroch, Julius Smick, John Susa i Alexander Sygulla. Wszystkie wymienione nazwiska w późniejszym okresie widniały na liście członków parafii świętych Piotra i Pawła.

Przed wybudowaniem kościoła niewielka społeczność katolików spotykała się na nieregularne nabożeństwa w prywatnych domach. Dopiero gdy grupa wiernych powiększyła się do około 60 rodzin udało się zakupić od rodziny Markhamów 10 akrów ziemi za 15 dolarów, by można było wybudować pierwszy kościół. Drewniana świątynia została ukończona i poświęcona przez biskupa Michaela Heissa 7 października 1875 roku i ta data jest uznawana za początek parafii pw. śś. Piotra i Pawła w Independence. Parafia stała się jedną z największych w diecezji. W 1887 roku liczyła 893 osoby ze 167 rodzin.

W ciągu pierwszych stu lat parafii posługę pełniło 10 proboszczów. Większość z nich była polskiego pochodzenia i znała język polski. Pierwszym proboszczem parafii pw. śś. Piotra i Pawła został ks. Hieronim Klimecki (1875-1883). Odpowiadał on za budowę pierwszego kościoła i pierwszej plebanii, ukończonej w 1883 roku. Jego następcami byli: ks. A. Warnagiris (1883-1885), ks. Dominik Majer (tymczasowo w 1885), ks. Raphael Tomaszewski (1885-1888), ks. R. L. Guzowski (1888-1890), ks. Anselm A. Kroll (tymczasowo w 1890), ks. August Babiński (1890-1901), ks. Andrew W. Gara (1901-1922), ks. Stephen P. Mieczkowski (tymczasowo w 1922), ks. Lucien J. Kufel (1922-1961), ks. Edmund Klimek (1961-1968), ks. Chester Moczarny (1968-1971), ks. Herbert Zoromski (1971). Obecnie proboszczem jest ks. George Thayilkuzhithottu.

Pierwszą szkołę parafialną ukończono w 1887 roku. Uczyły w niej trzy siostry franciszkanki z Milwaukee. Kiedy w 1888 roku wybudowano drugą plebanię, stary budynek wykorzystano na klasztor dla sióstr nauczycielek. Na początku XX wieku w szkole w Independence zaczęły uczyć siostry franciszkanki ze Stevens Point. Nauka języka polskiego była częścią programu nauczania przez ponad 50 lat, aż do końca lat 40. XX wieku. Drugi budynek szkoły wybudowano kiedy proboszczem był ks. Andrew W. Gara. Wyburzono go w latach 70. XX wieku (obecnie jest tam parking). W 1962 roku wśród parafian rozpoczęto zbiórkę funduszy na budowę nowej, trzeciej szkoły. Budynek ukończono w 1968 roku. Obecnie jest to budynek parafialny.

Budowę obecnego kościoła rozpoczęto w 1895, a zakończono jesienią 1896 roku. Budynek mierzył 56 na 131 stóp. Jego budowa pochłonęła ok. 25 tysięcy dolarów. Dzwony do świątyni podarowali bracia Jakub i Piotr Kuligowie. Na murowany klasztor wydano około 3 tysięcy dolarów. Pół akra ziemi na tę inwestycję podarował Lawrence Pampuch. W 1908 roku ukończono rozbudowę kościoła czyniąc go jednym z największych w diecezji.

Więcej o kościele

Kościół został wybudowany w stylu neogotyckim, murowany z cegły, założony na planie krzyża łacińskiego, z wielobocznym prezbiterium, oszkarpowany, z fryzem kostkowym wokół dachu. W ścianach umieszczono neogotyckie okna witrażowe. Od frontu kościół ma wysoką wieżę, a na skrzyżowaniu naw sygnaturkę. Nad wejściem znajduje się neogotyckie witrażowe okno w opasce, powyżej rozeta. W drugiej kondygnacji wieży z trójkątnym zwieńczeniem, podzielonej gzymsami i kolumnami, umieszczono półokrągłe okno, a nad nim zegar. Wieża jest zwieńczona wielobocznym hełmem iglastym.

Tynkowany portal z kolumnami, z ostrołukową archiwoltą zamknięty jest trójkątnym szczytem zakończonym krzyżem, za nim murek ozdobiony blendami. W archiwolcie jest witraż z symbolami papieskimi i z symbolami alfy i omegi. W drzwiach zamontowano witraże ze sceną Zwiastowania Marii (2016). Po bokach wieży dwa boczne wejścia do kościoła, z półokrągłymi archiwoltami i trójkątnymi zwieńczeniami z krzyżami, nad nimi trzy wąskie okna.

Wnętrze trójnawowe, nawy ze sklepieniami krzyżowo-żebrowymi z półkolistymi arkadami podtrzymywanymi przez filary ze służkami, między nimi dekoracyjne formy roślinne. Ponad arkadami namalowano medaliony ze świętymi. Służki znajdują się także na bocznych ścianach. Na malowanych filarach zawieszone są figury uskrzydlonych aniołów z tarczami z Białym Orłem. Nawy ozdobiono polichromiami z ornamentami geometrycznymi i roślinnymi. W prezbiterium nad ołtarzem przedstawiono Wniebowstąpienie Chrystusa. Po bokach, scenie Wniebowstąpienia, przyglądają się apostołowie umieszczeni na tle krajobrazu. Obok, wśród roślinnego ornamentu medaliony z aniołami. Po środku kościoła zawieszony jest drewniany krzyż.

Ołtarze główny i boczne są architektoniczne i neogotyckie. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu główek anielskich i dzieci. Po bokach, w niszach ustawiono figury śś. Piotra i Pawła. Architektoniczne, neogotyckie tabernakulum stoi na mensie. Z boku, na postumentach ustawione są figury adorujących aniołów.

W lewej bocznej nawie ołtarz z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem, umieszczoną w środkowej arkadzie. W bocznych arkadach znajdują się figury św. Katarzyny Aleksandryjskiej z kołem, którym łamano jej kości oraz św. Agnieszki z barankiem na rękach. W prawej nawie ołtarz św. Józefa z figurą świętego z Dzieciątkiem w środowej wnęce. Po bokach św. Józefa stoją św. Stanisław biskup i św. Wojciech.

Neogotycka ambona dekorowana jest elementami architektonicznymi, a w ostrołukowych niszach umieszczone są postacie czterech ewangelistów oraz uskrzydlone główki anielskie. Chrzcielnica z motywami architektonicznymi i neogotyckimi, ze sceną Chrztu Chrystusa przez św. Jana Chrzciciela. W niszach stopy umieszczeni są ewangeliści, chrzcielnicę ozdabiają uskrzydlone główki aniołków i ornament roślinny Marmurową chrzcielnicę ofiarowali Barbara Jelen, Theo W. Thurn, Winiona Minn.

Na ścianach naw bocznych zawieszono architektoniczne neogotyckie stacje Drogi Krzyżowej. Przy wejściach, po lewej stronie kościoła witraże ornamentalne ofiarowane przez Jana Zyllę, syna Szymona, na pamiątkę Katarzyny Kaseli.

Figuralny witraż ze świętymi Urbanem i Michałem ufundowali Michał Sobota i Balbina Klenk. Witraż ze świętymi Karoliną i Anną ofiarowały Karolina Gierok oraz Anna Wojcik. Dalej jest witraż ze św. Zuzanną ufundowany przez Zuzannę Kulig. Witraż ze św. Dominikiem, któremu Matka Boska z Dzieciątkiem ofiaruje różaniec ofiarowało do kościoła Bractwo Św. Różańca. W transepcie duży witraż ze sceną Pokłonu Pasterzy, po bokach stoją Chrystus Zmartwychwstały i św. Helena ufundowany przez Towarzystwo Krzyża Św., następny witraż przedstawia św. Wawrzyńca i św. Stanisława. W kolejnym witrażu jest Matka Boska Pocieszenia. Dzieciątko Jezus ofiaruje pasek św. Augustynowi i św. Monice. Witraż ofiarowało Arcybractwo Pocieszenia NMP.

Po prawej stronie kościoła, od strony prezbiterium witraż ze św. Barbarą i św. Antonim (?). Dalej jest witraż ze św. Andrzejem i św. Wacławem ofiarowany przez ks. A. W. Garę. W transepcie, w witrażu jest scena Ukrzyżowania z Matką Boską, św. Janem i św. Marią Magdaleną. Po bokach stoją śś. Piotr i Paweł. Witraż ofiarowało Towarzystwo śś. Piotra i Pawła. Arcybractwo Najświętszego Serca Pana Jezusa ufundowało kolejny witraż ze sceną przedstawiającą św. Małgorzatę z Kortony i Chrystusa ukazującego swe serce. W następnym witrażu umieszczono scenę ze św. Hiacyntem fundacji Jacka Kuliga. W kolejnym oknie jest witraż ze śś. Izydorem i Tomaszem ofiarowany przez Tomasza Pampucha. Postacie św. Joachima i św. Adalberta umieszczone są na witrażu ufundowanym przez Alberta Baucza starszego. Ornamentalny witraż przy wejściu do kościoła ufundowali Albert J. i Franciszek Baucz, drugi witraż Filip Kasel. W wieży znajduje się witraż z motywami roślinnymi i geometrycznymi ofiarowany przez Andrzeja, Józefa, Wawrzyńca i Jana Skroch.

We wnętrzu kościoła są ustawione figury: Piety, św. Antoniego z Dzieciątkiem, św. Anny z Maryją. W prezbiterium neogotyckie meble.

Powrót